No livnar det i lundar...

Bever på tynn is på Trolletjønn. Tema: vår. Foto: Guro Lien

Filmrommet på kunstforeninga blir fullare og fullare på fotoklubb-kveldar. I kveld var det ny rekord: 19 fotofolk møtte opp! Moro : ) Det var stor konkurranse om månadens bilete - 12 fotografar konkurrerte med blomar, spirer, dyr, fuglar, folk og til og med skuterar i vårdrakt. Det er lagt ned ein imponerande innsats i å fange alt som vaknar til liv om våren. Pallplasseringa blei slik:

1. Bever på tynn is, Guro
2. Nyfødt reinskalv, Svein Olav V
3. Blåveis, Harald

Etter konkurransen viste Svein-Olav H og Guro nytten av å ta og redigere bilete i raw-format i staden for i jpeg. Meir om dette finn du her og her.

Neste fotoklubb blir på Haukeliseterfestivalen laurdag 11.juni. Då blir det open fotodag - me går rundt på festivalen og ut i naturen og tek bilete saman og lærer av kvarandre. Me får tilgang til lokale der me kan ha med eigen pc og redigere bilete og lære av kvarandre. Ikkje minst så blir det fotokonkurranse: Kven tek det beste festivalbiletet? Førstepremie: 2000 kr sponsa av DnB NOR i Åmot! Kjell kan sannsynlegvis ordne med rimeleg overnatting på Haukeliseter. Blir du med? Meld deg på til Kjell: kjellbitu@me.com eller sms til 464 43 031.

Tema til neste fotoklubb (som blir til hausten, dato er ikkje bestemt): Tre bilete som saman fortel ei historie.

Tema for fotoutstillinga på kunstforeninga til hausten: Bygdi mi. Utstillingskomite: Anita, Marcos, Kjell og Britt Elin.

Velge filformat for bileta dine: Raw eller jpeg?

I menyen på speilreflekskameraet ditt kan du velge om du skø ta bileta dine som jpeg eller raw-filer, eller begge delar.

Jpeg: Komprimerte bilete som kameraet ditt "redigerer for deg". Et pikslar kvar gong du lagrar. Sportsfotografar som er avhengige av å ta mange bilde raskt rett etter kvarandre, velger ofte jpeg sidan kameraet kan ta mange fleire bilete i ein serie enn ved RAW. Ofte 5-6 MB per fil. Kan opnast i alle bildeprogram. Bileta blir mykje lettare øydelagde ved redigering enn raw-bilete gjer.

RAW: Digitale negativ som må etterbehandlast for å bli bra. Tar du kjappe bildeseriar, må kameraet stoppe opp for å lagre oftare enn når du tek jpeg. Dersom du ikkje har/brukar tid på bilderedigering, er det heller ikkje vits å ta raw-bilete. Her lønner det seg å ta ljosare bilete enn du vanlegvis ville gjort. RAW mange fleire fargenyansar enn jpeg-bilete. Ofte over 20 MB per fil.

Raw-redigeringsprogramma er ofte enklare å bruke enn for eksempel Photoshop cs5/elements. Du treng spesielle program for å kunne opne og redigere raw-filer, som for eksempel:

- Abobe Camera Raw som følgjer med Photoshop Elements/CS5 (betaling, men gratis å prøve i 30 dagar)
- Photoshop Lightroom 3 (betaling, men gratis å prøve i 30 dagar)
- Canon Digital Photo Professional (gratis på CD som følgjer med Canon speilreflekskamera)
- Nikon view nx (gratis) / Nikon Capture nx (betaling)
- Raw Therapee (gratis)
- Apple Aperture (betaling, for Mac)
- Fleire gratis raw-program finn du her

Det første du gjer med eit raw-bilete, er å sjå på kvitbalansen. Er biletet for varmt eller kaldt? Då kan du lett justere det i raw. Kvitbalansen i jpeg-bilete kan ikkje endrast. Så kan du endre eksponeringa, som gjer heile biletet ljosare eller mørkare. Du kan med enkle grep justere berre mørke eller lyse område i eit raw-bilete, og få fram detaljar i det som er heilt kvitt eller heilt svart utan at du øydelegg biletet. Då brukar du recovery (hente fram detaljar i heilt kvite/utbrente område) og fill light/blacks (hente fram detaljar i heilt svarte område). Dette er ein mykje meir omfattande prosess viss du skal gjera det på eit jpeg-bilete i Photoshop, og biletet blir fortare øydelagt.

Konklusjon: Brukar du mykje tid på bilderedigering, kan det vera lurt å ta raw-bilete. Jpeg er valget for deg som har det travelt, og ikkje skal bruke mykje tid på etterarbeid.

Les sjavaste Svein Olav Hagen sin innføring i bitdybde, jpeg og raw

Neste fotoklubb blir flytta til 18.mai

Det er mange som ikkje kan på fotoklubb 11.mai, og difyr flyt me neste fotoklubb til 18.mai kl. 1830. Temaet er framleis vår. No har du endå betre tid til å ta månadens bilete, så knips i veg i vårsola!